Een catch 22 of een catch-22-situatie is ‘een onmogelijke situatie’, ‘een situatie die onoplosbaar is’. Het gaat er vaak om dat een oplossing alleen mogelijk zou zijn als er aan een bepaalde voorwaarde wordt voldaan, maar aan die voorwaarde kan alleen worden voldaan als eerst de situatie wordt opgelost.
De term catch 22 was mij wel bekend en ook de betekenis. Maar dat het een boek was, nee, die kennis had ik niet. Maar binnen mijn door de jaren heen verzamelde e-boeken viel recent mij oog op de titel “catch-22” en toen was ik al snel hooked.
De mooiste roman van na de 2e wereldoorlog
Het staat op de omslag, weet niet of ik het daar helemaal mee eens ben, maar leuk en vermakelijk is Catch 22 zeker.
Het verhaal neemt je mee in de belevenissen van Yossarian (“Is dat echt zijn naam? Vreemd“), bommenrichter bij een squadron bommenwerpers, gestationeerd op Pianosa (Italië).
Yossarian heeft bijna de 40 verplichte vluchten erop zitten en dan mag hij naar huis. Alleen… het aantal vluchten om naar huis te mogen wordt gaande weg steeds verhoogd. Echter, je kunt ook eerder naar huis; een ieder die niet goed bij zijn verstand is, mag naar huis. Maar… daartegenover staat de volgende regel: – de “Catch-22”– Iedereen die naar huis wil, is blijkbaar erg verstandig en komt dus niet in aanmerking voor ontslag uit de dienst.
En dat levert absurde situaties op. Zoals het hele leven op de basis (in de oorlog) een aaneenschakeling van absurde gebeurtenissen is waarbij de bureaucratie in optima forma wordt uitgebuit.
Geen vragen
Een mooi voorbeeld? Er komen speciale lezingen op de basis, maar er is wel één regel. Het recht van vragen stellen is alleen voorbehouden aan degenen die nooit vragen stellen. Dit zijn dan ook snel de enigen die nog bij de lezingen komen, waarop – omdat er geen vragen worden gesteld – wordt besloten om de lezingen maar af te schaffen, er worden toch geen vragen gesteld…
Lezen? Zeker doen
Wil je een keer een boek lezen dat zo goed in elkaar zit dat het bijna absurd is… dan is Catch-22 echt een aanrader. Een pure klassieker. Dus, open die e-reader en lezen deze!
